آب مروارید یا کاتاراکت به تیره و کدر شدن عدسی چشم ها (عدسی چشم در قسمت میانی کره چشم قرار دارد و وظیفه آن این است که باعث تمرکز نور بر روی شبکیه می شود) که ممکن است سبب تاری چشم و یا عدم وضوح دید که بیشتر در هنگام مطالعه و رانندگی و نیز دیگر امور روزانه است گفته می شود . متداول ترین نوع آب مروارید را می توان وابسته به سن که اکثرا افراد بالای 65 سال هستند تلقی کرد . کاتاراکت یا آب مروارید که از کاهش درجه شفافیت عدسی چشم ایجاد می شود، یک مسیر طبیعی از گذر زمان است که به دلیل افزایش سن این بیماری نیز افزایش پیدا می کند . عدسی چشم قسمتی از ساختمان چشم است که بسیار شفاف و بدون هیچ گونه رگی می باشد و با قطر تقریبی 9 میلی متر و نیز ضخامت 4 میلی متر است .
?? آب مروارید یا کاتاراکت چیست ؟
شبکیه لایه ای ست حساس به نور در چشم که باعث دریافت پیام های بینایی می شود . در یک چشم سالم و طبیعی نور از عدسی عبور می کند و بر روی شبکیه متمرکز می شود که برای ایجاد یک تصویر دقیق عدسی چشم باید شفاف و به دور از کدری و تیرگی باشد . زمانی که عدسی شفافیت خود را از دست بدهد باعث اختلال در بینایی می شود که به این پدیده آب مروارید یا کاتاراکت می گویند . آب مروارید در مراحل اولیه که فقط بخش کوچکی از عدسی کدر می شود مشکلی را به وجود نمی آورد، اما در اکثر مواقع بخش بیشتری از عدسی درگیر می شود و باعث اختلال در بینایی می شود . سرعت پیشرفت آب مروارید در بین افراد مختلف می تواند متفاوت باشد و طی چند سال می تواند پیشرفت کند . اما سرعت پیشرفت آب مروارید در افراد جوان و یا افرادی که به دیابت دچار هستند بسیار زیاد است . نکته مهمی که وجود دارد این است که آب مروارید از یک چشم سرایت به چشم دیگر ندارد .
?? انواع آب مروارید
آب مروارید یا کاتاراکت انواع مختلفی دارد :
اولین نوع آن می تواند به دلیل افزایش سن باشد . که در گذر زمان، لنز سخت شده و شفافیت خود ا از دست میدهد .
دومین نوع آب مروارید می تواند به دلیل وجود بیماری هایی چون دیابت و یا به دلیل مصرف داروهای کورتون دار(استروئیدی (کورتیکو استروئیدها))به وجود بیاید . که باید تحت درمان لیزر شبکیه و دیابت قرار گیرند
سومین نوع آب مروارید یا کاتاراکت را می تواند بر اثر ضربه بر چشم نام برد که کاتاراکت ضربه ای نام دارد و در اکثر مواقع با گذر زمان و پس از سالها در فرد به وجود می آید .
چهارمین نوع آب مروارید را که می توان آب مروارید یا کاتاراکت مادرزادی نام برد . در این نوع آب مروارید کودک و آب مروارید نوزادان از زمان تولد یا در همان سنین کودکی به آب مروارید یا کاتاراکت نوزادی دچار می شود . در اکثر مواقع در این نوع کاتاراکت چشم، بینایی مختل نمی شود اما اگر اختلال به وجود آمد حتما باید چشم کودک را تحت عمل جراحی قرار داد .
پنجمین نوع آب مروارید را می توان به سابقه خانوادگی که به بستگان درجه اول و دوم اطلاق می شود بسط داد .
ششمین نوع آب مروارید را می توان به مدت زمان طولانی و بدون محافظ قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب نام برد .
هفتمین نوع آب مروارید را می توان به سابقه جراحی یا بیماری های التهاب چشم نام برد .
هشتمین نوع آب مروارید را می توان به مصرف الکل و کشیدن سیگار اشاره کرد .
? علائم آب مروارید
از رایج ترین و مهمترین علائم بیماری آب مروارید یا کاتاراکت می توان به موارد زیر اشاره کرد :
? تار شدن و در اکثر مواقع محو شدن بینایی
? حساسیت شدید به نور و روشنایی اعم از روشنایی بیش از حد نور اتومبیل ها در شب، پخش شدن نور آفتاب و نور چراغ ها، و همچنین دیدن هاله اطراف چراغ ها .
? کم رنگ و یا محو شدن رنگ ها
? دید کم و یا کور سویی در شب .
? دوبینی و یا چند بینی که در اکثر موارد با بالا رفتن شدت آب مروارید وضعیت بدتر می شود .
? افزایش دید نزدیک، بالا رفتن مداوم شماره عینک و لنز .
علائم نام برده شده در بالا می تواند ناشی از دیگر بیماری های چشمی نیز باشد پس اگر با یکی از موارد بالا روبرو شدید حتما به نزد چشم پزشک بروید . بهترین زمان عمل کاتاراکت چشم بسته به تشخیص دکتر چشم شما دارد .
? علت آب مروارید
ساختمان چشم به گونه ای ست که عنبیه و مردمک و در پشت آنها عدسی قرار دارد و به طور طبیعی پس از عبور نور و رسیدن به عدسی نور متمرکز شده و تصویری دقیق و شفاف در شبکیه چشم تشکیل می شود . به نوعی می توان عدسی و شبکیه چشم را همانند لنز و دوربین فیلمبرداری و عکاسی تلقی کرد . وجود هر گونه لکه بر روی عدسی و همچنین تیره شدن عدسی باعث می شود نور متمرکز نشود و پراکنده شود و تصویری شفاف و دقیق بر روی شبکیه ایجاد نشود و در نهایت باعث می شود بینایی دچار اختلال شود . عدسی چشم از آب و پروتئین ساخته می شود و پروتئین های عدسی چشم به طور دقیق و منظمی قرار دارد و همین موضوع باعث شفافیت هر چه بیشتر عدسی می شود و باعث عبور نور به طور دقیق از خود می شود . با افزایش سن در واقع ساختمان منظم پروتئین های تشکیل دهنده عدسی چشم به اختلال مواجه می شود و زمانی که این ساختمان از هم گسیخته شود باعث به وجود آمدن لکه های تیره بر روی عدسی چشم می شود . و با گسترش این لکه های تیره عدسی شفافیت خود را از دست می دهد و در نهایت ناتوان در عبور دادن دقیق نور می شود . کاتاراکت یا آب مروارید معمولا به مرور و به آهستگی پیشرفت می کند . این عارضه با درد همراه نیست . اما به شکلی ست که لکه های تیره که بر روی عدسی چشم ممکن است خیلی کوچک باشد و فرد مبتلا هیچ اطلاعی از کاهش بینایی خود نداشته باشد . و در نهایت منجر به بروز آب مروارید یا کاتاراکت می شود .
? نحوه تشخیص آب مروارید
زمانی که چشم بیمار توسط چشم پزشک مورد معاینه دقیق قرار گیرد وجود و وسعت آب مروارید و نیز هر گونه مشکل دیگری اعم از مشکلات پرده شبکیه و یا عصب بینایی که باعث کاهش دید می شود را مورد بررسی قرار می دهد و در نهایت اگر بیمار نیاز به عمل کاتاراکت چشم داشته باشد جراح و متخصص چشم پزشک تشخیص داده و بیمار را معالجه می کند . زمانی که بیمار به جز آب مروارید بیماری دیگری همچون مشکلات پرده شبکیه و یا عصب بینایی نیز داشته باشند با وجود عمل آب مروارید چشم این امکان وجود دارد که دید کامل به دست نیاید . دکتر چشم با معاینه دقیق بر روی عدسی ها توسط دستگاه های چشم پزشکی انجام می شود که با مشاهده عدسی کدر شده می تواند تشخیص دهد که فرد دچار عارضه آب مروارید شده است یا نه . دیگر تشخیص آب مروارید با استفاده از چراغ قوه قابل قبول نیست چرا که بسیاری از بیماری ها از جمله آب سیاه با استفاده از چراغ قوه قابل تشخیص نیست .
از جمله معایناتی که توسط چشم پزشک انجام می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1.اندازه گیری قدرت بینایی
2.گشاد شدن و باز شدن مردمک که با استفاده قطره های چشمی انجام می شود و به چشم پزشک این اجازه را می دهد تا تمام قسمت های عدسی و شبکیه را کاملا مورد معاینه قرار دهد .
3.اندازه گیری فشار چشم که تونومتری نامیده می شود . افزایش فشار که ممکن است علامت گلوکوم یا آب سیاه نام دارد می باشد .
?? درمان آب مروارید
در مرحله اولیه درمان آب مروارید، بینایی بیمار با استفاده از عینک، عدسی های بزرگ نما و نورهای قوی بهبود می یابد، اما گاهی اوقات ممکن است این گونه تدابیر کمک کننده نباشد، جراحی چشم تنها راه درمان می تواند باشد که فقط باخارج کردن عدسی کدر است که می تواند جایگزین مناسبی با عدسی مصنوعی باشد.
آب مروارید یا کاتاراکت زمانی نیاز به عمل جراحی آب مروارید یا کاتاراکت چشم با لیزر دارد که با اختلال بینایی، انجام فعالیت های شغلی و یا روزمره مانند رانندگی، مطالعه و تماشای تلویزیون را مختل می کند .
? عدم درمان آب مروارید
در صورتی که درمان آب مروارید با تاخیر انجام شود بینایی فرد کاهش یافته و به حد شمارش انگشتان و یا فقط درک نور خواهد رسید، در این مرحله امکان دارد که تعداد کمی از بیماران منجر به افزایش فشار داخل چشم یا (آب سیاه) شود و در نتیجه نیاز به جراحی اورژانسی پیدا می کند که در این صورت عوارض و خطرات آن بیشتر از جراحی معمولی ست .
? مراقبت های قبل از عمل کاتاراکت یا آب مروارید
قبل از عمل آب مروارید چشم حتما استحمام کنید .
صبحانه ی سبکی میل نمایید .
از لباس های تمیز استفاده کنید .
قبل از عمل آرایش نکنید .
قرص آسپرین بچه با مجوز چشم پزشک یک هفته قبل از عمل متوقف شود .
می توانید از تمام قرص های خود را به جز قرص آسپرین مصرف کنید .
? مراقبت های بعد از عمل کاتاراکت یا آب مروارید
روز بعد از عمل کاتاراکت چشم در هنگام ویزیت توسط پزشک یا همکار پانسمان از روی چشم باز می شود .
بعد از عمل باید از شستشوی ناحیه اطراف چشم عمل شده خودداری کرد .
اگر مجبور شدید چیزی را از روی زمین بردارید نباید از ناحیه کمر خم شوید، باید بنشینید و جسم را بردارید .
به مدت 6-5 روز در هنگام خواب و یا در هنگام خارج شدن از منزل باید از محافظ چشمی پلاستیکی که شیلد نام دارد استفاده کنید .
تا چند روز شاید دچار تاری دید بعد از عمل آب مروارید شوید که به مرور از بین می رود .
بعد از عمل کاتاراکت از مالیدن چشم به مدت یک هفته خودداری نمایید .
اگر چشم شما نیاز به شستشو داشت حتما باید از آب جوشیده ملایم و گاز استریل استفاده نمایید .
اگر چشمان شما بعد از جراحی آب مروارید قرمز شد یا درد شدید داشت حتما در اسرع وقت با کلینیک چشم پزشکیمراجعه نمایید .
یک هفته بعد از عمل کاتاراکت رانندگی امکان پذیر خواهد بود .
$ هزینه جراحی آب مروارید
هزینه جراحی آب مروارید یا کاتاراکت در هر منطقه و به نسبت نوع عمل جراحی می تواند متفاوت باشد .
